Fonologia da língua sueca

O sueco é caracterizado pela sua riqueza vocálica – 9 vogais que resultam em 18 fonemas vogais – e pela sua típica consoante fricativa palatal-velar surda [ɧ] (uma espécie de [ʃ] aspirado, grafado ‹ sje › em sueco, e sem correspondência em português). Um outro traço característico são as sílabas iniciais com três consoantes - p.ex. skriva (escrever) e språk (língua). [1]

Os sons da língua

A língua sueca tem 27 fonemas, dos quais 9 são vogais e 18 consoantes. Todavia, os fonemas vocálicos são por vezes descritos como 18, se se tiver em conta o comprimento das vogais (vokallängd). E os fonemas consonânticos podem ascender a 23, se se tiver em conta as suas diferentes variantes. [2] [3] [4] [5]

/i - e - ɛ - y - ø - ʉ - u - o - a - p - t - k - b - d - g - m - n - ŋ - f - s - ɧ - ɕ - h - v - j - l – r/

Vogais

O sueco tem 9 vogais:[1]

/i - e - ɛ - y - ø - ʉ - u - o - a/

Nas suas variantes breve e longa – pronúncia mais curta e pronúncia alongada, estas vogais perfazem 18 fonemas vogais. [6] No alfabeto latino, estes sons são representados por 9 letras: A, E, I, O, U, Y, Å, Ä e Ö.

Comprimento das vogais

As vogais podem ser: [7]

  • Vogais breves (korta vokaler), p.ex. mätta (satisfazer), sill (arenque), back (jogador da defesa), glass (gelado)
  • Vogais longas (Långa vokaler), p.ex. mäta (medir), sil (passador), bak (traseiro), glas (vidro)

De forma simplificada, na escrita, as vogais curtas são seguidas de consoantes duplas, e as vogais longas de consoantes simples.

Vogais longas
Fonema Grafema Exemplo
amata
ebe
iit
oklok
ʉːukula
yfyr
å, olåg, bot
ɛːänät
øːököl
Vogais breves
Fonema Grafema Exemplo
aatack
ɛevett
ɪifinn
ʊobott
ɵufull
ʏylyss
ɔå, omånne
ɛe, äsett, lätt
œölönn

Consoantes

O sueco tem 18 fonemas consonânticos:[1]

/p - t - k - b - d - g - m - n - ŋ - f - s - ɧ - ɕ - h - v - j - l – r/

As consoantes suecas podem ser divididas em cinco grupos: Plosivas, fricativas, vibrantes, laterais e nasais. [8]

Plosivas
Fonema Grafema Exemplo
ppsprit
bbbra
ttstig
dddag
kkskriv
gggas
Fricativas
Fonema Grafema Exemplo
fffar
vvvak
ssstor
ɧsj, skj,stjsjö, stjärna, skäl
jj, gjjacka, gjuta
ɕtj, ktjärn, kära
hhhård
Vibrantes
Fonema Grafema Exemplo
r, ʀrrak
Laterais
Fonema Grafema Exemplo
llliten
Nasais
Fonema Grafema Exemplo
mmmat
nnnär
ŋngtång

Acento de intensidade

Tanto as vogais, como as consoantes podem ser:

  • Fortes
  • Fracas

Acento melódico

Uma sílaba acentuada pode ter dois acentos melódicos:[1]

  • Acento 1 ou acento agudo (akut accent)
    • P. ex.: tanken 'o tanque', stegen 'os passos';
  • Acento 2 ou acento grave (grav accent)
    • P. ex.: tanken 'o pensamento', stegen 'a escada'.

Esta particularidade do sueco leva à perceção por falantes de outras línguas de que "o idioma sueco é musical". [9]

Assimilação

Em certos contextos, dois sons influenciam-se um ao outro. [10]

Ex.

  • R+S mars (“março”)
  • R+N varna (“avisar”)
  • R+L pärla (“pérola”)

Prosódia

Há diferenças assinaláveis na prosódia das diferentes variedades do sueco, tal como entre o português europeu e o português brasileiro, ou o inglês australiano e o inglês americano. A prosódia do sueco do sul é muito diferente da do sueco de Estocolmo, a qual por sua vez difere bastante das prosódias da Dalecárlia, ou da Gotlândia, ou da Norlândia, para não falar do sueco da Finlândia. [11]

Alfabeto sueco

  • O sistema de escrita sueco é essencialmente alfabético.
  • O alfabeto sueco tem 29 letras:[12]

Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz Åå Ää Öö

Exemplos de fonemas e grafemas

  • O fonema / ɧ / pode ser escrito:
    • sj – sju /ɧʉ̟ː/
    • sk – skön /ɧøːn/
    • stj – stjärna /ˈɧæːɳa/
    • skj – skjorta /ˈɧʊʈa/
    • sch - schack /ɧak/
    • j - jalusi /ɧalɵˈsiː/
    • ch - choklad /ɧʊkˈlɑː/
    • ti - station /staˈɧuːn/
    • i - motion /mɔtˈɧuːn/ ou /mʊtˈɧuːn/
    • ssi - diskussion /dɪskɵˈɧuːn/
    • si - konklusion /kɔnklɵˈɧuːn/
    • xi - reflexion /rɛflɛkˈɧuːn/
    • sh - shorts /ɧoːʈʂ/
    • g - genre /ˈɧaŋɛr/
    • gi - religiös /reliˈɧø:s/
    • ge - sergeant /særˈɧant/
    • st - östgöte /ˈœɧœtə/
    • sti - kristianstad /krɪˈɧansta/
    • x - växjö /ˈvɛkɧøː/
  • O fonema /ɕ/ pode ser escrito:
    • tj – tjur
    • k – kind
    • ch - chick /ɕik/ ou /ʂik/
  • O fonema /ʂ/ pode ser escrito:
    • ch - chick /ʂik/ ou /ɕik/
    • ge - eloge /eˈlo:ʂ/ - beige /beːʂ/ ou /bɛːʂ/
    • sh - shilling /ˈʂɪlɪŋ/

Referências

  1. Sjöström, Sören (2006). «Fonologi». Språkets struktur, betydelse och användning [Uso, significado e estrutura da língua] (em sueco). Estocolmo: Norstedts akademiska förlag. p. 70. 240 páginas. ISBN 9172274816
  2. Tomas Riad (1997). «Svenskt fonologikompendium» (PDF) (em sueco). Stockholms universitet. p. 4. Consultado em 9 de outubro de 2019. Dessa finns i ett begränsat antal (omkring 27 i svenska)
  3. Maria Bolander (2012). «Talet – fonetiskt och fonologiskt perspektiv». Funktionell svensk grammatik (Gramática funcional sueca) (em sueco). Estocolmo: Liber. p. 54, 55, 59. 206 páginas. ISBN 9789147105250
  4. Garlén, Claes (1988). «Svenskans konsonantsystem - en översikt». Svenskans fonologi [Fonologia do sueco] (em sueco). Lund: Studentlitteratur AB. p. 17. 233 páginas. ISBN 9789144281513
  5. Hultman, Tor (2003). «Vokaler, Konsonanter». Svenska Akademiens språklära [Breve Gramática da Academia Sueca] (em sueco). Estocolmo: Academia Sueca. p. 13,15. 342 páginas. ISBN 9172273518
  6. Sjöström, Sören (2006). «Fonologi». Språkets struktur, betydelse och användning [Uso, significado e estrutura da língua] (em sueco). Estocolmo: Norstedts akademiska förlag. p. 54. 240 páginas. ISBN 9172274816
  7. Engstrand, Olle (2012). «De långa och de korta». Hur låter svenskan, ejengklien? (em sueco). Estocolmo: Norstedt. p. 211. ISBN 9789113040929
  8. Maria Bolander (2012). «Konsonantfonem». Funktionell svensk grammatik (Gramática funcional sueca) (em sueco). Estocolmo: Liber. p. 60. 206 páginas. ISBN 9789147105250
  9. Engstrand, Olle (2012). «Svenskan i världens öron». Hur låter svenskan, ejengklien? (em sueco). Estocolmo: Norstedt. p. 211. 271 páginas. ISBN 9789113040929
  10. Engstrand, Olle (2012). «Talets kameleonter». Hur låter svenskan, ejengklien? (em sueco). Estocolmo: Norstedt. p. 15. 271 páginas. ISBN 9789113040929
  11. «Svenskt uttal i gymnasieundervisningen - lärares synpunkter (Pronúncia do sueco no ensino ginasial - pontos de vista dos professores (PDF). Jyväskylä universitet. pp. 5–9. Consultado em 3 de novembro de 2019
  12. Rita Raatikainen. «Felstavningar - En studie av typiska stavfel i svenska elevers texter i årskurs 3» (em sueco). p. 15. Consultado em 3 de novembro de 2019. Det svenska alfabetet innehåller 29 bokstäver

Fontes

  • Bolander, Maria (2005). Funktionell svensk grammatik (Gramática funcional do sueco). 2.a edição Estocolmo: Liber AB ISBN 91-47-05232-5
  • Rosenqvist, Håkan (2007). Uttalsboken: svenskt uttal i praktik och teori (Livro da pronúncia sueca: teoria e prática). 1.a edição Stockholm: Natur & kultur ISBN 978-91-27-40645-2
  • Garlén, Claes (1988). Svenskans fonologi (Fonologia do sueco). Lund: Studentlitteratur ISBN 91-44-28151-X
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.