ależ

From ale +‎ -ż. First attested in the 15h century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /alʲɛʃ/
• IPA^(key): (15^th CE) /alʲɛʃ/

ależ

1. (emphatic) but
2. until
3. if not, unless
4. The meaning of this term is uncertain.
   • 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki‎, page 443:

     Vye alesz Vlian, Pyotr y Maczk, ysz szly luthi

     [Wie ależ Ulijan, Piotr i Maćk, iż zły luty]

ależ

1. used to introduce a new, conflicting fact, but

• Polish: ależ

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “ależ”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish ależ. By surface analysis, ale +‎ -ż.

• IPA^(key): /ˈa.lɛʂ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -alɛʂ
• Syllabification: a‧leż

ależ

1. (emphatic) used at the beginning of a sentence for emphasis

   Synonym: ale

2. (emphatic) used at the beginning of a sentence; similar in meaning to the English "hey, not so fast", especially when used multiple times

   Synonym: ale

3. (Middle Polish) that much, so, so much so; emphasizes the scale of a quality

   Synonym: aż

4. (Middle Polish) only, merely

   Synonyms: jedynie, tylko

ależ

1. (Middle Polish) until

   Synonyms: aż, dopóki nie

2. (Middle Polish) if not, unless

   Synonym: chyba że

• “ależ”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2023

• ależ in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ależ in Polish dictionaries at PWN
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “ależ”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 24