Birka
Birka (
PRONÚNCIA) ou Birca (quiçá a forma latinizada de Björkö) foi uma povoação comercial fortificada dos suíones, na Era Viquingue, situada na pequena ilha de Björkö no lago Mälaren, na Suécia, a 30 quilômetros a oeste da atual cidade de Estocolmo.[1][2][3][4][5]
Birka e Hovgården ★
| |
|---|---|
![]() Casas dos viquingues (reconstrução) | |
| Tipo | Cultural |
| Critérios | iii, iv |
| Referência | 555 |
| Região ♦ | Europa e América do Norte |
| Países | |
| Coordenadas | |
| Histórico de inscrição | |
| Inscrição | 1993 |
★ Nome usado na lista do Património Mundial ♦ Região segundo a classificação pela UNESCO | |
Foi fundada no século VIII e habitada até o X. Era na época o mais importante centro de comércio do lago Mälaren, e é conhecida como "primeira cidade da Suécia", embora Uppåkra na Escânia seja mais antiga. Tinha população de ca. 700-1 000 pessoas, composta por artesãos, comerciantes, camponeses e escravos.[6][7]
Seu mercado oferecia peles do norte, escravos e artigos de luxo pelos viquingues da Rússia, Império Bizantino, Ásia Central e Médio Oriente.[6] Como causas do seu declínio e esquecimento, costuma ser apontada a descida do nível do mar tornando o seu porto de difícil acesso por volta de 970, e ainda a destruição causada por viquingues daneses e pelo rei norueguês Olavo II em cerca de 1007.[8][9][10]
Com Hovgården, está classificada como Património Mundial com o número 555.[11] Hoje, foi reconstituída no local uma réplica de algumas construções dos tempos antigos visando dar aos visitantes uma ideia da Birka de outrora. É acessível por barcos vindos de Strängnäs, Härjarö, Estocolmo e Södertälje.[7]
Etimologia e uso
O nome geográfico Birka é uma suequizaçao de Birca, a forma pela qual a ilha de Björkön era mencionada em textos em latim na época medieval. [12] O topónimo Björkön deriva por sua vez das palavras nórdicas biork (bétula) e ö (ilha), significando ”ilha com bétulas”. [13]
Em textos em português costuma ser usada a forma Birka. [10]
Birka atual
Sítio da antiga fortificação
Barcos da época (reconstrução)
Zona portuária (modelo)
Referências
- Enciclopédia Nacional Sueca.
- Magnusson 2004, p. 202.
- Orre 2006, p. 12.
- Ayoub 2013, p. 34-37.
- Svensson 2001, p. 251.
- Jägerbrand 2009, p. 6-7.
- Ottosson 2012, p. 88.
- Ohlmark 1975, p. 15.
- Gabrielsen 2002, p. 18-19.
- Hélio Fernando Vitorino Pires. «Incursões Nórdicas no Ocidente Ibérico (844-1147): Fontes, História e Vestígios» (PDF). Universidade Nova de Lisboa. Consultado em 3 de maio de 2021.
Como mercado, Birka datará de meados do século VIII, tendo sido abandonada por volta de 970, vítima da descida do nível do mar que tornou progressivamente difícil o acesso ao seu porto
- UNESCO 1993.
- Wahlberg, Mats (2003). «Birka». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário dos nomes das localidades suecas) (em sueco). Uppsala: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. p. 33. 422 páginas. ISBN 91-7229-020-X
- Wahlberg, Mats (2003). «Björkön». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário dos nomes das localidades suecas) (em sueco). Uppsala: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. p. 37. 422 páginas. ISBN 91-7229-020-X
Bibliografia
- Ayoub, Munir Lutfe (2013). Gođkynningr: o rei escandinavo como ponte entre deuses e homens. São Paulo: Pontifícia Universidade Católica de São Paulo
- «Birka». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo
- Gabrielsen, Karsten; Thurban, Christian (2002). «Städer och marknader». Vikingar. En översikt (em sueco). Lunda: Historiska Media. 73 páginas. ISBN 91-89442-53-9
- Jägerbrand, Mikael (2009). «Birka». Sveriges 33 mest sevärda vikingaplatser (em sueco). Brastad: Virvelvind Förlag. 74 páginas. ISBN 9789187363894
- Magnusson, Thomas; Sjögren, Peter A. (2004). «Birka». Vad varje svensk bör veta (O que todos os suecos devem saber) (em sueco). Estocolmo: Albert Bonniers Förlag e Publisher Produktion AB. 654 páginas. ISBN 91-0-010680-1
- Ohlmark, Åke (1975). «Birka». Fornnordisk ordbok (em sueco). Estocolmo: Tiden. 202 páginas. ISBN 91-550-1914-5
- Orre, Håkan (2006). «Ortnamnen i Johannelund och Tolemåla» (PDF) (em sueco). Linköpings Universitet
- Ottosson, Åsa; Ottosson, Mats (2012). «Det bästa av Uppland». Upplev det bästa i Sverige (Conheça o melhor da Suécia). Topplistor landskap för landskap (em sueco). Estocolmo: Bonnier Fakta. 118 páginas. ISBN 978-91-7424-212-6
- Svensson, Lars (2001). «Birka». Värt att se i Sverige [Para ver na Suécia]. En reseguide (em sueco). Estocolmo: Bonnier. 383 páginas. ISBN 9100571903
- «Birka and Hovgården». UNESCO. 1993


