հեղել
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hɛˈʁɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hɛˈʁɛl]
Etymology 1
Learned borrowing from Old Armenian հեղում (hełum).
Inflection
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հեղել (heġel) | imperfective converb | հեղում (heġum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հեղվել (heġvel) | simultaneous converb | հեղելիս (heġelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հեղել (heġel) | ||||
| aorist stem | հեղ- (heġ-) | future converb I | հեղելու (heġelu) | ||||
| resultative participle | հեղած (heġac) | future converb II | հեղելիք (heġelikʿ) | ||||
| subject participle | հեղող (heġoġ) | connegative converb | հեղի (heġi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հեղում եմ (heġum em) | հեղում ես (heġum es) | հեղում է (heġum ē) | հեղում ենք (heġum enkʿ) | հեղում եք (heġum ekʿ) | հեղում են (heġum en) | |
| past imperfective | հեղում էի (heġum ēi) | հեղում էիր (heġum ēir) | հեղում էր (heġum ēr) | հեղում էինք (heġum ēinkʿ) | հեղում էիք (heġum ēikʿ) | հեղում էին (heġum ēin) | |
| future | հեղելու եմ (heġelu em) | հեղելու ես (heġelu es) | հեղելու է (heġelu ē) | հեղելու ենք (heġelu enkʿ) | հեղելու եք (heġelu ekʿ) | հեղելու են (heġelu en) | |
| past future | հեղելու էի (heġelu ēi) | հեղելու էիր (heġelu ēir) | հեղելու էր (heġelu ēr) | հեղելու էինք (heġelu ēinkʿ) | հեղելու էիք (heġelu ēikʿ) | հեղելու էին (heġelu ēin) | |
| present perfect | հեղել եմ (heġel em) | հեղել ես (heġel es) | հեղել է (heġel ē) | հեղել ենք (heġel enkʿ) | հեղել եք (heġel ekʿ) | հեղել են (heġel en) | |
| pluperfect | հեղել էի (heġel ēi) | հեղել էիր (heġel ēir) | հեղել էր (heġel ēr) | հեղել էինք (heġel ēinkʿ) | հեղել էիք (heġel ēikʿ) | հեղել էին (heġel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հեղեցի, հեղի* (heġecʿi, heġi*) | հեղեցիր, հեղիր* (heġecʿir, heġir*) | հեղեց (heġecʿ) | հեղեցինք, հեղինք* (heġecʿinkʿ, heġinkʿ*) | հեղեցիք, հեղիք* (heġecʿikʿ, heġikʿ*) | հեղեցին, հեղին* (heġecʿin, heġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հեղեմ (heġem) | հեղես (heġes) | հեղի (heġi) | հեղենք (heġenkʿ) | հեղեք (heġekʿ) | հեղեն (heġen) | |
| past | հեղեի (heġei) | հեղեիր (heġeir) | հեղեր (heġer) | հեղեինք (heġeinkʿ) | հեղեիք (heġeikʿ) | հեղեին (heġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհեղեմ (kheġem) | կհեղես (kheġes) | կհեղի (kheġi) | կհեղենք (kheġenkʿ) | կհեղեք (kheġekʿ) | կհեղեն (kheġen) | |
| past | կհեղեի (kheġei) | կհեղեիր (kheġeir) | կհեղեր (kheġer) | կհեղեինք (kheġeinkʿ) | կհեղեիք (kheġeikʿ) | կհեղեին (kheġein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հեղի՛ր, հեղի՛* (heġír, heġí*) | — | — | հեղե՛ք, հեղեցե՛ք** (heġékʿ, heġecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհեղել (čʿheġel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհեղած (čʿheġac) | ||||||
| subject participle | չհեղող (čʿheġoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հեղում (čʿem heġum) | չես հեղում (čʿes heġum) | չի հեղում (čʿi heġum) | չենք հեղում (čʿenkʿ heġum) | չեք հեղում (čʿekʿ heġum) | չեն հեղում (čʿen heġum) | |
| past imperfective | չէի հեղում (čʿēi heġum) | չէիր հեղում (čʿēir heġum) | չէր հեղում (čʿēr heġum) | չէինք հեղում (čʿēinkʿ heġum) | չէիք հեղում (čʿēikʿ heġum) | չէին հեղում (čʿēin heġum) | |
| future | չեմ հեղելու (čʿem heġelu) | չես հեղելու (čʿes heġelu) | չի հեղելու (čʿi heġelu) | չենք հեղելու (čʿenkʿ heġelu) | չեք հեղելու (čʿekʿ heġelu) | չեն հեղելու (čʿen heġelu) | |
| past future | չէի հեղելու (čʿēi heġelu) | չէիր հեղելու (čʿēir heġelu) | չէր հեղելու (čʿēr heġelu) | չէինք հեղելու (čʿēinkʿ heġelu) | չէիք հեղելու (čʿēikʿ heġelu) | չէին հեղելու (čʿēin heġelu) | |
| present perfect | չեմ հեղել (čʿem heġel) | չես հեղել (čʿes heġel) | չի հեղել (čʿi heġel) | չենք հեղել (čʿenkʿ heġel) | չեք հեղել (čʿekʿ heġel) | չեն հեղել (čʿen heġel) | |
| pluperfect | չէի հեղել (čʿēi heġel) | չէիր հեղել (čʿēir heġel) | չէր հեղել (čʿēr heġel) | չէինք հեղել (čʿēinkʿ heġel) | չէիք հեղել (čʿēikʿ heġel) | չէին հեղել (čʿēin heġel) | |
| aorist (past perfective) | չհեղեցի, չհեղի* (čʿheġecʿi, čʿheġi*) | չհեղեցիր, չհեղիր* (čʿheġecʿir, čʿheġir*) | չհեղեց (čʿheġecʿ) | չհեղեցինք, չհեղինք* (čʿheġecʿinkʿ, čʿheġinkʿ*) | չհեղեցիք, չհեղիք* (čʿheġecʿikʿ, čʿheġikʿ*) | չհեղեցին, չհեղին* (čʿheġecʿin, čʿheġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհեղեմ (čʿheġem) | չհեղես (čʿheġes) | չհեղի (čʿheġi) | չհեղենք (čʿheġenkʿ) | չհեղեք (čʿheġekʿ) | չհեղեն (čʿheġen) | |
| past | չհեղեի (čʿheġei) | չհեղեիր (čʿheġeir) | չհեղեր (čʿheġer) | չհեղեինք (čʿheġeinkʿ) | չհեղեիք (čʿheġeikʿ) | չհեղեին (čʿheġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հեղի (čʿem heġi) | չես հեղի (čʿes heġi) | չի հեղի (čʿi heġi) | չենք հեղի (čʿenkʿ heġi) | չեք հեղի (čʿekʿ heġi) | չեն հեղի (čʿen heġi) | |
| past | չէի հեղի (čʿēi heġi) | չէիր հեղի (čʿēir heġi) | չէր հեղի (čʿēr heġi) | չէինք հեղի (čʿēinkʿ heġi) | չէիք հեղի (čʿēikʿ heġi) | չէին հեղի (čʿēin heġi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հեղիր, մի՛ հեղի* (mí heġir, mí heġi*) | — | — | մի՛ հեղեք, մի՛ հեղեցեք** (mí heġekʿ, mí heġecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հեղել (heġel) | |||
| dative | հեղելու (heġelu) | |||
| ablative | հեղելուց (heġelucʿ) | |||
| instrumental | հեղելով (heġelov) | |||
| locative | հեղելում (heġelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հեղելը/հեղելն (heġelə/heġeln) | |||
| dative | հեղելուն (heġelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հեղելս (heġels) | |||
| dative | հեղելուս (heġelus) | |||
| ablative | հեղելուցս (heġelucʿs) | |||
| instrumental | հեղելովս (heġelovs) | |||
| locative | հեղելումս (heġelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հեղելդ (heġeld) | |||
| dative | հեղելուդ (heġelud) | |||
| ablative | հեղելուցդ (heġelucʿd) | |||
| instrumental | հեղելովդ (heġelovd) | |||
| locative | հեղելումդ (heġelumd) | |||
Etymology 2
Learned borrowing from Old Armenian յեղում (yełum).
Alternative forms
- յեղել (yeġel) — traditional orthography spelling
Inflection
plain -el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հեղել (heġel) | imperfective converb | հեղում (heġum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հեղվել (heġvel) | simultaneous converb | հեղելիս (heġelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հեղել (heġel) | ||||
| aorist stem | հեղ- (heġ-) | future converb I | հեղելու (heġelu) | ||||
| resultative participle | հեղած (heġac) | future converb II | հեղելիք (heġelikʿ) | ||||
| subject participle | հեղող (heġoġ) | connegative converb | հեղի (heġi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հեղում եմ (heġum em) | հեղում ես (heġum es) | հեղում է (heġum ē) | հեղում ենք (heġum enkʿ) | հեղում եք (heġum ekʿ) | հեղում են (heġum en) | |
| past imperfective | հեղում էի (heġum ēi) | հեղում էիր (heġum ēir) | հեղում էր (heġum ēr) | հեղում էինք (heġum ēinkʿ) | հեղում էիք (heġum ēikʿ) | հեղում էին (heġum ēin) | |
| future | հեղելու եմ (heġelu em) | հեղելու ես (heġelu es) | հեղելու է (heġelu ē) | հեղելու ենք (heġelu enkʿ) | հեղելու եք (heġelu ekʿ) | հեղելու են (heġelu en) | |
| past future | հեղելու էի (heġelu ēi) | հեղելու էիր (heġelu ēir) | հեղելու էր (heġelu ēr) | հեղելու էինք (heġelu ēinkʿ) | հեղելու էիք (heġelu ēikʿ) | հեղելու էին (heġelu ēin) | |
| present perfect | հեղել եմ (heġel em) | հեղել ես (heġel es) | հեղել է (heġel ē) | հեղել ենք (heġel enkʿ) | հեղել եք (heġel ekʿ) | հեղել են (heġel en) | |
| pluperfect | հեղել էի (heġel ēi) | հեղել էիր (heġel ēir) | հեղել էր (heġel ēr) | հեղել էինք (heġel ēinkʿ) | հեղել էիք (heġel ēikʿ) | հեղել էին (heġel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հեղեցի, հեղի* (heġecʿi, heġi*) | հեղեցիր, հեղիր* (heġecʿir, heġir*) | հեղեց (heġecʿ) | հեղեցինք, հեղինք* (heġecʿinkʿ, heġinkʿ*) | հեղեցիք, հեղիք* (heġecʿikʿ, heġikʿ*) | հեղեցին, հեղին* (heġecʿin, heġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հեղեմ (heġem) | հեղես (heġes) | հեղի (heġi) | հեղենք (heġenkʿ) | հեղեք (heġekʿ) | հեղեն (heġen) | |
| past | հեղեի (heġei) | հեղեիր (heġeir) | հեղեր (heġer) | հեղեինք (heġeinkʿ) | հեղեիք (heġeikʿ) | հեղեին (heġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհեղեմ (kheġem) | կհեղես (kheġes) | կհեղի (kheġi) | կհեղենք (kheġenkʿ) | կհեղեք (kheġekʿ) | կհեղեն (kheġen) | |
| past | կհեղեի (kheġei) | կհեղեիր (kheġeir) | կհեղեր (kheġer) | կհեղեինք (kheġeinkʿ) | կհեղեիք (kheġeikʿ) | կհեղեին (kheġein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հեղի՛ր, հեղի՛* (heġír, heġí*) | — | — | հեղե՛ք, հեղեցե՛ք** (heġékʿ, heġecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
plain -el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհեղել (čʿheġel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհեղած (čʿheġac) | ||||||
| subject participle | չհեղող (čʿheġoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հեղում (čʿem heġum) | չես հեղում (čʿes heġum) | չի հեղում (čʿi heġum) | չենք հեղում (čʿenkʿ heġum) | չեք հեղում (čʿekʿ heġum) | չեն հեղում (čʿen heġum) | |
| past imperfective | չէի հեղում (čʿēi heġum) | չէիր հեղում (čʿēir heġum) | չէր հեղում (čʿēr heġum) | չէինք հեղում (čʿēinkʿ heġum) | չէիք հեղում (čʿēikʿ heġum) | չէին հեղում (čʿēin heġum) | |
| future | չեմ հեղելու (čʿem heġelu) | չես հեղելու (čʿes heġelu) | չի հեղելու (čʿi heġelu) | չենք հեղելու (čʿenkʿ heġelu) | չեք հեղելու (čʿekʿ heġelu) | չեն հեղելու (čʿen heġelu) | |
| past future | չէի հեղելու (čʿēi heġelu) | չէիր հեղելու (čʿēir heġelu) | չէր հեղելու (čʿēr heġelu) | չէինք հեղելու (čʿēinkʿ heġelu) | չէիք հեղելու (čʿēikʿ heġelu) | չէին հեղելու (čʿēin heġelu) | |
| present perfect | չեմ հեղել (čʿem heġel) | չես հեղել (čʿes heġel) | չի հեղել (čʿi heġel) | չենք հեղել (čʿenkʿ heġel) | չեք հեղել (čʿekʿ heġel) | չեն հեղել (čʿen heġel) | |
| pluperfect | չէի հեղել (čʿēi heġel) | չէիր հեղել (čʿēir heġel) | չէր հեղել (čʿēr heġel) | չէինք հեղել (čʿēinkʿ heġel) | չէիք հեղել (čʿēikʿ heġel) | չէին հեղել (čʿēin heġel) | |
| aorist (past perfective) | չհեղեցի, չհեղի* (čʿheġecʿi, čʿheġi*) | չհեղեցիր, չհեղիր* (čʿheġecʿir, čʿheġir*) | չհեղեց (čʿheġecʿ) | չհեղեցինք, չհեղինք* (čʿheġecʿinkʿ, čʿheġinkʿ*) | չհեղեցիք, չհեղիք* (čʿheġecʿikʿ, čʿheġikʿ*) | չհեղեցին, չհեղին* (čʿheġecʿin, čʿheġin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհեղեմ (čʿheġem) | չհեղես (čʿheġes) | չհեղի (čʿheġi) | չհեղենք (čʿheġenkʿ) | չհեղեք (čʿheġekʿ) | չհեղեն (čʿheġen) | |
| past | չհեղեի (čʿheġei) | չհեղեիր (čʿheġeir) | չհեղեր (čʿheġer) | չհեղեինք (čʿheġeinkʿ) | չհեղեիք (čʿheġeikʿ) | չհեղեին (čʿheġein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հեղի (čʿem heġi) | չես հեղի (čʿes heġi) | չի հեղի (čʿi heġi) | չենք հեղի (čʿenkʿ heġi) | չեք հեղի (čʿekʿ heġi) | չեն հեղի (čʿen heġi) | |
| past | չէի հեղի (čʿēi heġi) | չէիր հեղի (čʿēir heġi) | չէր հեղի (čʿēr heġi) | չէինք հեղի (čʿēinkʿ heġi) | չէիք հեղի (čʿēikʿ heġi) | չէին հեղի (čʿēin heġi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հեղիր, մի՛ հեղի* (mí heġir, mí heġi*) | — | — | մի՛ հեղեք, մի՛ հեղեցեք** (mí heġekʿ, mí heġecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հեղել (heġel) | |||
| dative | հեղելու (heġelu) | |||
| ablative | հեղելուց (heġelucʿ) | |||
| instrumental | հեղելով (heġelov) | |||
| locative | հեղելում (heġelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հեղելը/հեղելն (heġelə/heġeln) | |||
| dative | հեղելուն (heġelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հեղելս (heġels) | |||
| dative | հեղելուս (heġelus) | |||
| ablative | հեղելուցս (heġelucʿs) | |||
| instrumental | հեղելովս (heġelovs) | |||
| locative | հեղելումս (heġelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հեղելդ (heġeld) | |||
| dative | հեղելուդ (heġelud) | |||
| ablative | հեղելուցդ (heġelucʿd) | |||
| instrumental | հեղելովդ (heġelovd) | |||
| locative | հեղելումդ (heġelumd) | |||
Derived terms
- հեղված (heġvac)
Further reading
- Aġayan, Ēduard (1976), “հեղել”, in Ardi hayereni bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.