कल्य
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬓᬮ᭄ᬬ (Balinese script)
- কল্য (Assamese script)
- কল্য (Bengali script)
- 𑰎𑰩𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀮𑁆𑀬 (Brahmi script)
- 𑌕𑌲𑍍𑌯 (Grantha script)
- કલ્ય (Gujarati script)
- ਕਲੑਯ (Gurmukhi script)
- ꦏꦭꦾ (Javanese script)
- កល្យ (Khmer script)
- ಕಲ್ಯ (Kannada script)
- ກລ຺ຍ (Lao script)
- കല്യ (Malayalam script)
- 𑘎𑘩𑘿𑘧 (Modi script)
- ᢉᠠᠯᠶᠠ (Mongolian script)
- ᡬᠠᠯᠶᠠ (Manchu script)
- ကလျ (Burmese script)
- 𑦮𑧉𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐎𑐮𑑂𑐫 (Newa script)
- କଲ୍ଯ (Odia script)
- ꢒꢭ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆬𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖎𑖩𑖿𑖧 (Siddham script)
- කල්ය (Sinhalese script)
- కల్య (Telugu script)
- กลฺย (Thai script)
- ཀ་ལྱ (Tibetan script)
- 𑒏𑒪𑓂𑒨 (Tirhuta script)
Etymology 1
From Proto-Indo-European *kal- (“handsome”). Cognate with Ancient Greek κάλλος (kállos), Albanian kolmë.
Adjective
कल्य • (kalya)
- well, healthy, free from sickness
- hale, vigorous
- sound, perfect, strong
- clever, dexterous
- ready or prepared for (+ locative or infinitive)
- agreeable, auspicious (as speech)
- instructive, admonitory
Declension
| Masculine a-stem declension of कल्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | कल्यः (kalyaḥ) | ||
| Gen. sg. | कल्यस्य (kalyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कल्यः (kalyaḥ) | कल्यौ (kalyau) | कल्याः (kalyāḥ) |
| Vocative | कल्य (kalya) | कल्यौ (kalyau) | कल्याः (kalyāḥ) |
| Accusative | कल्यम् (kalyam) | कल्यौ (kalyau) | कल्यान् (kalyān) |
| Instrumental | कल्येन (kalyena) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्यैः (kalyaiḥ) |
| Dative | कल्याय (kalyāya) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Ablative | कल्यात् (kalyāt) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Genitive | कल्यस्य (kalyasya) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्यानाम् (kalyānām) |
| Locative | कल्ये (kalye) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्येषु (kalyeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of कल्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | कल्या (kalyā) | ||
| Gen. sg. | कल्यायाः (kalyāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कल्या (kalyā) | कल्ये (kalye) | कल्याः (kalyāḥ) |
| Vocative | कल्ये (kalye) | कल्ये (kalye) | कल्याः (kalyāḥ) |
| Accusative | कल्याम् (kalyām) | कल्ये (kalye) | कल्याः (kalyāḥ) |
| Instrumental | कल्यया (kalyayā) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्याभिः (kalyābhiḥ) |
| Dative | कल्यायै (kalyāyai) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्याभ्यः (kalyābhyaḥ) |
| Ablative | कल्यायाः (kalyāyāḥ) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्याभ्यः (kalyābhyaḥ) |
| Genitive | कल्यायाः (kalyāyāḥ) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्यानाम् (kalyānām) |
| Locative | कल्यायाम् (kalyāyām) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्यासु (kalyāsu) |
| Neuter a-stem declension of कल्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | कल्यम् (kalyam) | ||
| Gen. sg. | कल्यस्य (kalyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कल्यम् (kalyam) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Vocative | कल्य (kalya) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Accusative | कल्यम् (kalyam) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Instrumental | कल्येन (kalyena) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्यैः (kalyaiḥ) |
| Dative | कल्याय (kalyāya) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Ablative | कल्यात् (kalyāt) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Genitive | कल्यस्य (kalyasya) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्यानाम् (kalyānām) |
| Locative | कल्ये (kalye) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्येषु (kalyeṣu) |
Declension
| Neuter a-stem declension of कल्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | कल्यम् (kalyam) | ||
| Gen. sg. | कल्यस्य (kalyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कल्यम् (kalyam) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Vocative | कल्य (kalya) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Accusative | कल्यम् (kalyam) | कल्ये (kalye) | कल्यानि (kalyāni) |
| Instrumental | कल्येन (kalyena) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्यैः (kalyaiḥ) |
| Dative | कल्याय (kalyāya) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Ablative | कल्यात् (kalyāt) | कल्याभ्याम् (kalyābhyām) | कल्येभ्यः (kalyebhyaḥ) |
| Genitive | कल्यस्य (kalyasya) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्यानाम् (kalyānām) |
| Locative | कल्ये (kalye) | कल्ययोः (kalyayoḥ) | कल्येषु (kalyeṣu) |
Etymology 2
Vowel reduction of काल्य (kālya, “timely; daybreak”).
Etymology 3
Related to कड (kaḍa, “dumb, mute; ignorant, stupid”).
Etymology 4
See कल्या (kalyā, “spirituous liquor”).
References
- Monier Williams (1899), “कल्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 263/2.
- Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 325-326
- Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 75-76
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.