Nasal alveolar
A nasal alveolar é um tipo de fone consonantal empregado em alguns idiomas. O símbolo deste som tanto no alfabeto fonético internacional quanto no X-SAMPA é "n". Este som ocorre no português em palavras como "negócio".
| Nasal alveolar | |
|---|---|
| n | |
| IPA | 116 |
| Codificação | |
| Entidade (decimal) | n |
| Unicode (hex) | U+006E |
| X-SAMPA | n |
| Kirshenbaum | n |
| Som | |
Consoantes dentais verdadeiras são relativamente incomuns. Nas línguas românicas, dravídicas e australianas, n é frequentemente chamado de "dentário" na literatura. No entanto, o contato mais recuado (que é o que dá à consoante seu som característico) é na verdade alveolar ou denti-alveolar. A diferença entre as línguas românicas e o inglês não é tanto onde a língua faz contato com o céu da boca, mas qual parte da língua faz o contato. Em inglês, é a ponta da língua (esses sons são chamados de apicais), enquanto nas línguas românicas é a parte plana da língua logo acima da ponta (esses sons são chamados de laminais).[1]
No entanto, existem linguagens com verdadeiro n dentário apical (ou menos comumente laminal). É encontrada na língua mapuche da América do Sul, onde é realmente interdental. Um verdadeiro dental geralmente ocorre alofonicamente antes de /θ/ nas línguas que o possuem, como no décimo inglês. Da mesma forma, um alofone denti-alveolar ocorrerá em línguas que têm paradas denti-alveolares, como no espanhol cinta.[2]
Algumas línguas contrastam nasais denti-alveolares laminais e nasais alveolares apicais. Por exemplo, na pronúncia malaiala de Nārāyanan, o primeiro n é dental, o segundo é retroflexo e o terceiro alveolar.[3]
Um nasal postalveolar ocorre em várias línguas aborígenes australianas, incluindo Djeebbana e Jingulu.[2]
Características
Características do nasal alveolar sonoro
- Existem quatro variantes específicas de [n]:
- Dental, o que significa que é articulado com a ponta ou a lâmina da língua nos dentes superiores, denominados respectivamente apical e laminal.
- Denti-alveolar, o que significa que se articula com a lâmina da língua na crista alveolar e a ponta da língua atrás dos dentes superiores.
- Alveolar, o que significa que é articulado com a ponta ou a lâmina da língua na crista alveolar, denominada respectivamente apical e laminal.
- Pós-alveolar, o que significa que é articulado com a ponta ou a lâmina da língua atrás da crista alveolar, denominada respectivamente apical e laminal.
- Sua fonação é sonora, o que significa que as cordas vocais vibram durante a articulação.
- É uma consoante nasal, o que significa que o ar pode escapar pelo nariz, exclusivamente (plosivas nasais) ou adicionalmente pela boca.
- O mecanismo da corrente de ar é pulmonar, o que significa que é articulado empurrando o ar apenas com os pulmões e o diafragma, como na maioria dos sons.[1]
Ocorrência
Dental ou denti-alveolar
| Língua | Palavra | AFI | Significado | |
|---|---|---|---|---|
| Bielorrusso | новы/novy | [ˈn̪ovɨ] | Novo | |
| Bulgaro[4] | жена/žena | [ʒɛˈn̪a] | Mulher | |
| Catalão[5] | cantar | [kən̪ˈt̪ä] | Cantar | |
| Holandês | Belga | nicht | [n̻ɪxt̻] | Sobrinha |
| Inglês | month | [mʌn̪θ] | Mês | |
| Esperanto | Esperanto | [espeˈran̪t̪o] | Alguém que tem esperança | |
| Francês[6] | connexion | [kɔn̻ɛksjɔ̃] | Conexão | |
| Grego[7] | άνθος/ánthos | [ˈɐn̪θo̞s] | Flor | |
| Hindustani | नया / نیا/najaa/najā | [n̪əjaː] | Novo | |
| Húngaro[8] | nagyi | [ˈn̪ɒɟi] | Vó | |
| Italiano | cantare | [kän̪ˈt̪äːre] | Cantar | |
| Cashubio[9] | ||||
| Cazaque | көрінді/ko'rindi | [kœɾɪn̪d̪ɪ] | Parecia | |
| Quirguiz | беделинде/bedelinde | [be̞d̪e̞lin̪d̪e̞] | Na autoridade | |
| Letônio[10] | nakts | [n̪äkt̪s̪] | Noite | |
| Macedônio[11] | нос/nos | [n̪o̞s̪] | Nariz | |
| Malayalam[12] | പന്നി/panni | [pən̪n̪i] | Porco | |
| Mapudungun[13] | müṉa | [mɘ̝ˈn̪ɐ̝] | Sobrinho do lado do pai | |
| Marathi | नख/nakha | [n̪əkʰə] | Unha de dedo | |
| Nepali | सुगन्ध | [suˈɡʌn̪d̪ʱʌ] | Frangrância | |
| Polish[14] | nos | [n̪ɔs̪] | Nariz | |
| Portuguese | General[15][16] | narina | [n̻ɐˈɾin̻ɐ] | |
| Vernacular Paulista[17][18] | percebendo | [pe̞ʁse̞ˈbẽn̻u] | ||
| Romêno[19] | alună | [äˈl̪un̪ə] | Avelã | |
| Ruso | наш | [n̪aʂ] | Nosso | |
| Serbo-Croata | студент / student | [s̪t̪ǔd̪e̞n̪t̪] | Estudante | |
| Esloveno | amarant | [amaˈɾaːn̪t̪] | Amarante | |
| Espanhol | Maioria dos dialetos | cantar | [kän̪ˈt̪är] | Cantar |
| Ucraniano | наш/nash | [n̪ɑʃ] | Nosso | |
| Usbeque | ||||
Alveolar
| Língua | Palavra | AFI | Significado | |
|---|---|---|---|---|
| Adyghe | нэфнэ/nėfnė | [nafna] | Luz | |
| Árabe | Padrão | نار/naar/nār | [naːr] | Fogo |
| Assírio neo-aramaico | nora | [noɾaː] | Espelho | |
| Basco | ni | [ni] | Eu | |
| Bengali | নাক/naak/nāk | [naːk] | Nariz | |
| Catalão | nou | [ˈnɔw] | Novo | |
| Chinês | Mandarim | 難/nán | [nan˧˥] | Difícil |
| Tcheco | na | [na] | Em | |
| Holandês[20] | nacht | [nɑxt] | Noite | |
| English | nice | O ficheiro de áudio "nice-pronunciation-audio.ogg" não foi encontrado | Bom | |
| Filipino | nipis | [nipis] | Fino | |
| Finlandês | annan | [ˈɑnːɑn] | Eu dou | |
| Georgiano[21] | კანი/k'ani | [ˈkʼɑni] | Pele | |
| Grego | νάμα/náma | [ˈnama] | Vinho de comunhão | |
| Gujarati | નહી/nahi | [nəhi] | Não | |
| Havaiano[22] | naka | [naka] | Balançar | |
| Hebraico | נבון/navon | [navon] | Inteligente | |
| Italiano[23] | nano | [ˈnäːno] | Anão | |
| Japonês[24] | 反対/hantai | [hantai] | Oposto | |
| Coreano | 나라/nara | [nɐɾɐ] | País | |
| Curdo | Do norte | giyanewer | [ˈgʲɪjä:ˈnɛwɛˈɾ] | Animal |
| Central | گیانلەبەر/gîyânlabar | [ˈgʲiːäːnˈlæbæˈɾ] | ||
| Do sul | [ˈgʲiːäːnˈlabaˈɾ] | |||
| Quirguiz | банан/banan | [baˈnan] | Banana | |
| Malaio | nasi | [näsi] | Arroz cozido | |
| Malayalam[12] | കന്നി/kanni | [kənni] | Virgem | |
| Maltês | lenbuba | [lenbuˈba] | Cassetete | |
| Mapudungun[13] | müna | [mɘ̝ˈnɐ̝] | O Suficiente | |
| Ngwe | Mmockngie dialect | [nøɣə̀] | Sol | |
| Nepali | नक्कल/nakkal | [nʌkːʌl] | Imitação | |
| Odia | ନାକ/nāka | [näkɔ] | Nariz | |
| Farsu | نون/nun | [nun] | Pão | |
| Pirahã | gíxai | [níˈʔàì̯] | Você | |
| Polonês | poncz | [ˈpɔn̥t͡ʂ] | Golpe | |
| Punjabi | ਨੱਕ/nakk | [nəkː] | Nariz | |
| Eslovaco | na | [nä] | Em | |
| Esloveno[25] | novice | [nɔˈʋìːt̪͡s̪ɛ] | Notícias | |
| Espanhol | nada | [ˈnäð̞ä] | Nada | |
| Swahili | ndizi | [n̩dizi] | Banana | |
| Tailandês | นอน/non | [nɔːn] | Dormir | |
| Turco | neden | [ne̞d̪æn] | Razão | |
| Vietnamita | bạn đi | [ɓanˀ˧˨ʔ ɗi] | Você está indo | |
| Galês | nain | [nain] | Vó | |
| Apache ocidental | non | ⓘ | Cache | |
| Frísio ocidental | nekke | [ˈnɛkə] | Pescoço | |
| Yi | ꆅ/na | [na˧ ] | Machucado | |
| Zapotec | Tilquiapan[26] | nanɨɨ | [nanɨˀɨ] | Senhora |
Referências
- Padluzhny. [S.l.: s.n.] 1989
- Chadwick, Neil J. A descriptive study of the Djingili language. Australian Institute of Aboriginal Studies. [S.l.: s.n.] p. 1975
- Padluzhny. [S.l.: s.n.] 1989. pp. 49–50
- Klagstad Jr. (1958), p. 46.
- Rafel (1999), p. 14.
- Fougeron & Smith (1993), p. 73.
- Arvaniti (2007), p. 15.
- Siptár & Törkenczy (2000), pp. 75–76.
- Jerzy Treder. «Fonetyka i fonologia». Arquivado do original em 4 de março de 2016
- Nau (1998), p. 6.
- Lunt (1952), p. 1.
- Ladefoged (2005), p. 165.
- Sadowsky et al. (2013), pp. 88–89.
- Rocławski (1976), p. 136.
- Cruz-Ferreira (1995), p. 91.
- Barbosa & Albano (2004), p. 230.
- (em português) Unesp's digital collection – The deleting of /d/ in the morpheme of the gerund in São José do Rio Preto's accent Arquivado em 2012-12-31 na Archive.today
- (em português) The deletting of /d/ in the morpheme of the gerund in São José do Rio Preto's accent – PDF
- Chițoran (2001), p. 10.
- Gussenhoven (1992), p. 45.
- Shosted & Chikovani (2006), p. 255.
- Ladefoged (2005), p. 139.
- Rogers & d'Arcangeli (2004), p. 117.
- Okada (1999), p. 117.
- Pretnar & Tokarz (1980), p. 21.
- Merrill (2008), p. 108.
- Valencian pronunciation: ['pän̠t͡ɕä]. What are transcribed /ʃ, ʒ, t͡ʃ, d͡ʒ/ in Catalan are actually alveolo-palatal sibilants [[[:Predefinição:IPAplink]], Predefinição:IPAplink, Predefinição:IPAplink, Predefinição:IPAplink].
- Dixon (2002), p. 585.
- Canepari (1992), pp. 58–59.