Línguas guaicuruanas

As línguas guaicuruanas (guaicurú) formam uma família de línguas ameríndias da América do Sul.[1]

Guaicuruano

Guaicurú

Falado(a) em:  Argentina,  Paraguai,  Brasil
Total de falantes:
Família:
 Guaicuruano
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---

Classificação

  • Setentrional
    • Kadiweu (ou Caduveo, Kadiwéu, Mbayá-Guaycuru, Mbayá, Guaicurú, Waikurú, Ediu-Adig)
  • Meridional
    • Pilagá (ou Pilacá)
    • Toba Qom (ou Chaco Sur, Namqom)
    • Mocoví (ou Mbocobí, Mokoví, Moqoyt)
    • Abipón (ou Callaga, Kalyaga, Abipon) †
  • ? Oriental

( = língua extinta)

Comparação lexical

Comparação lexical (Rodrigues 1986):[2]

PortuguêsKadiwéuToba
cabeçadakiloqaik
cabelodaamodihawe
orelhanapaaɢatetela
narizdiimiqomik
mãobaaɢadiwaq
ɢonagipi’a’
sanguelawoditagoq
raizlitodipa’a
pailataadata’a
mãeledeedete’e
solaligeɢela’
pedrawetiɢakoma’
casadiimigima’

Reconstrução

Algumas reconstruções do proto-guaicurú, de nomes de plantas e animais (Viegas Barros 2013):[3]

No. Proto-Guaicurú Português Espanhol Nome científico
281 *ilik-iko palo santo Bulnesia sarmientoi
300 *itʃe onça-parda puma Puma concolor
324 *-kedǎke queixada chancho del monte, pecari Tayassu pecari
395 *natʃi-niko seriema chuña Cariama cristata
444 *opˀowé urubu-de-cabeça-preta buitre Coragyps atratus
484 *petˀájo tamanduá-bandeira oso hormiguero
485 *petʃˀó formiga hormiga
515 *qalitˀé cháguar, caraguatá Deinacanthon urbanianum
532 *qotˀíwini aracuã-do-pantanal pava de monte, charata Ortalis canicollis
557 *tˀed joão-de-barro hornero Furnarius rufus
561 *tˀeketʃˀV corvo cuervo Coragyps atratus?
564 *-tˀeˀlˑtˀeˀl quero-quero tero Vanellus chilensis
579 *tˀol caburé caburé Glaucidium brasilianum
584 *tsjáwa carandá palmera Copernicia alba
606 *Vlaqˀ-íko algarrobo (especie)
617 *waˀjek algarroba, algarrobo (especie)
618 *waka garça (esp.) garza (especie)
651 *ʔal gambá-de-orelha-branca comadreja Didelphis albiventris
654 *ʔaletˀa garça (esp.) garza (especie)

Ver também

Referências

  1. Jolkesky, Marcelo Pinho de Valhery. 2016. Estudo arqueo-ecolinguístico das terras tropicais sul-americanas. Doutorado em Linguística. Universidade de Brasília.
  2. Rodrigues, Aryon Dall'Igna. 1986. Línguas brasileiras: Para o conhecimento das línguas indígenas. São Paulo: Loyola. (PDF)
  3. Viegas Barros, J. Pedro. 2013. Proto-Guaicurú: Una reconstrucción fonológica, léxica y morfológica. (LINCOM Studies in Native American Linguistics.) München: LINCOM. 364pp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.